Ermenistan başbakanı açıkça kampanya moduna giriyor ve gelecekteki bir Azerbaycan barış anlaşmasını yeni bir Ermeni anayasasına bağluyor, dedi Bakü’de eski cumhurbaşkanlığı iletişim direktörü ve BM program lideri Çingiz Mammadov, Daily Europe Online’a verdiği röportajda.
Mammadov, Nikol Paşinyan’ın parti kongresi konuşmasını “yüksek duygulu ama içerik olarak tanıdık” diye niteleyerek, temel mesajın anayasa değişikliği için yetki aramak ve bu sağlanırsa Bakü ile bir antlaşmanın önünü açmak olduğunu ekledi. Paşinyan’ın üslubunu “ulusal psikoterapi” olarak çerçeveledi; başbakanın 2020’den sonra savaştan yorulan halka ve annelere tekrarlayan çağrılarına dikkat çekti. İçerikte, Mammadov’a göre Bakü’nün öncelikleri iki yapısal mesele olmaya devam ediyor:
-
ana karadaki Azerbaycan ile Nahçıvan arasında güvenilir bir kara bağlantısı ve
-
Bakü’nün bakışına göre Ermenistan toplumunun geçmiş toprak iddialarını reddettiğini gösterecek anayasal değişiklikler.
Kesintisiz bir Nahçıvan güzergâhının Sovyet dönemi düzenlemelerine “makul bir düzeltme” olacağını ve Syunik, İran ve Türkiye’ye erişimi kolaylaştırarak Ermenistan’a ekonomik fayda sağlayacağını savundu.
Mammadov, sınırda gerilimin azalmasına işaret etti – Paşinyan’ın da iddia ettiği gibi “bir yıl yedi aydır silah sesinin olmaması” – ve anlamlı bir sinyal olarak nitelediği bir gelişmeyi not etti: üst düzey bir Ermeni güvenlik heyetinin kısa süre önce bir foruma katılmak üzere Bakü’ye ziyareti ve karşılıklı hava sahasının giderek daha pragmatik kullanımı.
Ülke içinde, Ermenistan muhalefetinin parçalı kaldığını ve “eski yüzlerin” yükünü taşıdığını, Paşinyan’ın “barış vs. savaş” mesajının ise “çatışmanın insani bedelini bilen” geniş bir tabanda karşılık bulduğunu söyledi. Yine de diasporanın bir kesiminden, kiliseden ve tavizlere derinden kuşkuyla bakan gruplardan gelecek direniye karşı uyardı.
Jeopolitikte, Mammadov, Paşinyan’ın Moskova’ya yönelik son tonunu, Rusya ile ilişkilerde duygusallığı düşürme çabası olarak okudu; kendi görüşüne göre Kremlin’in Ermenistan üzerindeki kaldıraç gücünün Azerbaycan veya Gürcistan’a kıyasla hâlâ daha fazla olduğunu ekledi. ABD ve AB rollerini de “daha olumluya dönen” ve Erivan’a potansiyel ekonomik destek akışları içeren bir çerçeve olarak tanımladı.
Mammadov’a göre artık ana sahne Ermenistan – 2026 parlamento yarışı ve olası bir anayasa referandumu, Washington çerçeveli barış hattının transit ve sınırlar konusunda uygulanabilir prosedürlere dönüşüp dönüşemeyeceğini belirleyecek. “Toplum değişiklikleri desteklerse, Bakü bunu barış için bir güvenilirlik olarak okuyacaktır,” dedi.
