Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in eski yardımcısı ve bir dönem Ulusal Güvenlik Konseyi genel sekreter vekili olan Eldar Namazov, Hindistan’ın Azerbaycan’ın Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) katılımını engelleme kararının Pakistan’ın Ermenistan’ı engellemesine yol açtığını ve böylece her iki Güney Kafkasya komşusunun blok dışında kaldığını söyledi. Kafkasya Haberleri’ne verdiği kapsamlı bir canlı yayında Namazov, Yeni Delhi’nin Bakü’nün üyeliğini “tek başına bloke ettiğini, diğer tüm ŞİÖ üyelerinin hem Azerbaycan’ı hem de Ermenistan’ı kabul etmeye hazır olduğunu” savundu. Ona göre İslamabad, Erivan’ı engelleyerek “denge sağladı” ve aynı zamanda Tianjin’de diplomatik ilişkiler kurmayı kabul ederek Ermenistan’la yumuşamanın sinyalini verdi — “Pakistan’ın bu adımı, Azerbaycan’la istişare ederek ve Washington barış sürecini dikkate alarak attığını” belirtti.
Namazov’un açıklamalarından başlıca iddialar
-
Hindistan’ın yalnız vetosu: Namazov, Hindistan’ın Azerbaycan’ın katılımına karşı çıkan tek ŞİÖ üyesi olduğunu, bunun “kısa görüşlü” ve Bakü’nün Pakistan’la yakın ilişkilerine duyulan “kırgınlıktan” kaynaklandığını söyledi.
-
Pakistan’ın yanıtı: Ona göre Pakistan, “pariteyi yeniden sağlamak” için Ermenistan’ı engelledi, ancak aynı hafta zirvede Erivan’la diplomatik bağlar kurma yönünde ilerledi.
-
BRI ifadesi engellendi: Hindistan’ın ayrıca Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne desteğin kapanış metnine dahil edilmesine karşı çıktığını — “Çin’i ziyaret ederken bile” — vurguladı.
-
‘Küresel liderliğe hazır değil’: Namazov, Hindistan’ın bu davranışının “henüz sorumlu bir küresel güç gibi hareket etmeye hazır olmadığını” gösterdiğini, diplomasisini duygusal ve tutarsız olarak nitelendirdi.
Hindistan toplumu ve imajı hakkında
Namazov, dış politikadan toplumsal meselelere de geçerek Hindistan’a yönelik sert ifadeler kullandı. Yaygın cinsiyet temelli şiddet ve kamu güvenliği sorunlarının Hindistan’ın uluslararası imajını zedelediğini ve liderlik iddialarını baltaladığını ileri sürdü. (Bunlar onun görüşleridir; konuşmada yeni veriler sunmadı.)
Vurguladığı bağlam
-
ŞİÖ dinamikleri: Son yıllarda örgüt İran ve Belarus gibi ülkeleri kabul ederek genişledi. Namazov’a göre Güney Kafkasya başvurularının engellenmesi bu mantığa ters düşüyor.
-
Azerbaycan–Ermenistan süreci: Pakistan’ın Ermenistan’a açılımı, Bakü ile Erivan arasındaki Washington barış anlayışlarıyla uyumlu. Namazov’a göre İslamabad’ın Ermenistan’ı tanımamasının nedeni — Azerbaycan topraklarının işgali — ortadan kalktı.
-
Daha geniş jeopolitik tablo: Hindistan’ın ŞİÖ’deki tavrı, ABD ile ticari gerginlikleri ve Çin’le rekabetiyle bağlantılı. Namazov, Yeni Delhi’nin Washington’a sinyal vermeye çalıştığını ancak bunun “yanlış hesaplama” olduğunu söyledi.
Eldar Namazov kimdir?
Namazov, altı yıl boyunca Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in yardımcısı olarak görev yaptı ve Ulusal Güvenlik Konseyi sekreterliğini yürüttü. 1990’lardan bu yana Azerbaycan’daki politika tartışmalarının tanınan bir ismi. Bu ay resmen sona eren AGİT Minsk Grubu’nun da sert bir eleştirmeniydi.
Editör notu: Yukarıdaki ifadeler, Eldar Namazov’un ilgili konuşmada dile getirdiği görüşlerdir. Özellikle Hindistan’ın iç sorunlarına ilişkin yorumlar onun kişisel değerlendirmeleridir ve röportajda yeni verilerle desteklenmemiştir.
