Türk Devletleri Teşkilatı’nın (OTS) 12. Zirvesi, Türk dünyası ülkeleri arasındaki iş birliğini derinleştirmeye yönelik bir dizi stratejik kültürel, teknolojik ve diplomatik girişimi ortaya koyan Gabala Bildirgesi’nin kabul edilmesiyle Gabala’da sona erdi.
Bildirgeye göre, Üçüncü Türk Dünyası Kültür Forumu 2027’de Türk devletlerinden birinde düzenlenecek; bu etkinlik, Nisan 2025’te Özbekistan’ın Hive kentinde gerçekleştirilen bir önceki buluşmanın başarısını sürdürecek. Liderler, forumun kültürel diyalog ve entegrasyon için bir platform olarak artan rolünü övdü.
OTS üyeleri ayrıca örgütün uluslararası konumunu güçlendirme kararlılıklarını yineleyerek, BM Genel Kurulu ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nda (OIC) gözlemci statüsü elde etmek için ortak çabaları yoğunlaştırma konusunda anlaştı. Bildirgenin bir diğer öne çıkan unsuru ise Ocak 2026’da Viyana’da düzenlenmesi planlanan “Türk Haftası” olup, bunun Türk dünyasına dair küresel farkındalığı artırması bekleniyor. Üye ve gözlemci devletler, etkinliğin hazırlanmasında etkili biçimde koordinasyon sağlamaya teşvik edildi.
Bildirge ayrıca OTS ülkelerinin kentsel planlama ve sürdürülebilir şehir gelişimi konusunda bir Mutabakat Muhtırası imzalayacağını duyurdu; bu adım, akıllı şehirler, sürdürülebilir yeniden inşa ve bölgesel planlama alanlarında uzmanlık paylaşımına yönelik Azerbaycan girişimini destekliyor.
Ulaştırma ve Bağlantısallık
Üye devletler, Zengezur Koridoru’nun geliştirilmesine tam destek verdiklerini ifade ederek Bakü–Tiflis–Kars demiryoluna ve Trans-Hazar Uluslararası Doğu–Batı Koridoru’na (Orta Koridor) olan taahhütlerini yineledi.
Ayrıca Azerbaycan ile Ermenistan arasında 8 Ağustos 2025 tarihli Washington anlaşmasıyla bölgesel ulaşım bağlantılarının açılmasını memnuniyetle karşıladılar; bu adımın, Azerbaycan anakarası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki bağlantının yeniden tesis edilmesine ve daha geniş bölgesel barış ile refaha yönelik kilit bir adım olduğu belirtildi.
Bilim ve Teknoloji
OTS ülkeleri, 2026’ya kadar ortaklaşa bir uydu – 12U TDT-SAT Küp – üretme planlarını teyit ederek teknolojik iş birliğinde yeni bir dönüm noktası açıkladı. Proje ilk kez 23 Temmuz 2025’te İstanbul’daki OTS uzay sanayii toplantısında ele alınmış olup, üye devletler arasındaki ortak yenilik ve kapasiteyi simgeleyecek.
Gelecek Zirveler ve Stratejik Ortaklık
Bildirge ayrıca Türk dünyasında siyasi ve kültürel birliği güçlendirmek amacıyla Stratejik Ortaklık, Ebedî Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması’nın sonuçlandırılıp imzalanması gereğine vurgu yaptı.
13. OTS Zirvesi 2026’da Türkiye’de düzenlenecek; aynı yıl Kazakistan’da gayriresmî bir zirve planlanmaktadır.
