Azerbaycan’da sigorta-emeklilik sistemi reformları, finansal sürdürülebilirliği artırmak ve sigorta ilkelerini güçlendirmek yönünde sürdürülecek.
Bu bilgi, Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan “2026–2029 Orta Vadeli Harcama Yapısı” belgesinde yer aldı.
Belgede, şu anda ülke nüfusunun %69,7’sinin çalışma çağında (15–65 yaş), %9,1’inin ise 65 yaş ve üzeri olduğu belirtiliyor. Mevcut durumda, devlet emeklilik sisteminin finansal sürdürülebilirliği küresel göstergelerle karşılaştırıldığında tatmin edici olarak değerlendiriliyor. Ancak önümüzdeki on yıllarda yaşlı nüfusun artması, zorunlu devlet sosyal sigorta primi ödeyenlerin sayısında azalmaya ve dolayısıyla sistemin mali yükümlülüklerinin artmasına neden olabilir.
BM’nin “Dünya Nüfus Görünümü” raporuna göre, 2024 yılında %0,6 olan yıllık nüfus artış oranı, 2050 yılına kadar önemli ölçüde düşecek.
Aynı zamanda, 15–64 yaş arası çalışma çağındaki nüfusun, 2030’ların ikinci yarısında zirveye ulaşması, ardından azalmaya başlaması ve 2050 itibarıyla toplam nüfus içindeki payının %65,4’e düşmesi bekleniyor.
Buna karşılık, 65 yaş ve üzeri nüfusun oranında en hızlı artış gözlenecek. 2024’te bu oran %9,1 iken, 2050 sonunda %18,1’e ulaşması bekleniyor.
Ekonomik refahın, sağlık hizmetlerinin ve sosyal güvenliğin iyileşmesiyle birlikte ortalama yaşam süresinin artması, emeklilik maaşı ödeme süresinin uzamasına ve fon üzerindeki mali yükün artmasına yol açacak.
2024’te Azerbaycan’da ortalama yaşam süresi 74,6 yıl olarak kaydedildi; mevcut eğilimin sürmesi halinde BM tahminlerine göre 2050’de 78,6 yıla ulaşacak.
Bu demografik yaşlanma, kayıt dışı istihdam, işgücü piyasasındaki yapısal değişimler ve küresel zorluklar bağlamında, emeklilik sisteminin hem nicelik hem nitelik açısından modern taleplere uyarlanması öncelikli hedef olarak gösteriliyor.
Emeklilik sisteminin uzun vadeli istikrarı için Devlet Sosyal Koruma Fonu’nun (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı) yatırım faaliyetlerine katılımı, sistemin gelecekteki mali sürdürülebilirliğini sağlamada kilit araç olarak değerlendiriliyor.
