Bakü, Yerevan ve Washington arasında gerçekleşen zirve, Güney Kafkasya’daki siyasi haritayı yeniden çizdi. Otuz yılı aşkın süredir gerçek bir barış anlaşması ilk kez ulaşılabilir bir noktaya geldi — ve Brüksel bu masada hiç yoktu.
Avrupa Parlamentosu’nun tepkisi açıktı. Önce BM Şartı ve Alma-Ata Deklarasyonu’na sadakati övdü, ama ardından hemen bilindik ezberine döndü: Azerbaycan’ın “Ermeni topraklarından çekilmesi” ve Karabağ Ermenilerinin “dönmesi” talepleri. Bugünkü gerçeklerle hiç örtüşmüyor bu iddialar. Sınır sorunu iki tarafça, ikili görüşmelerde çözümleniyor. “Esirler” meselesi 2020 takasıyla kapandı. Karabağ’ı terk edenler zorla değil—istemeyerek değil, KASTEN gitmediler ama FIRSAT varken ayrıldılar.
Washington anlaşmalarında bu uzlaşıları bozan hiçbir nokta yok. Brüksel bu söylemleri tekrar ederek sadece gerçeklerden uzak görünmekle kalmıyor, aynı zamanda artık kontrol edemediği bir barış sürecini baltalama riski de taşıyor.
Gerçekten de AB kenara itildi. Bakü ile Yerevan doğrudan yollarını çiziyor — Washington ise sadece kolaylaştırıcı rolünde. Avrupa ile enerji ortaklıkları büyüyecek, ama siyasi kontrol el değiştirdi. Güney Kafkasya’da mesaj açık: eski oyun bitti, Brüksel artık hakem değil.
AB İddiaları vs Gerçekler — Washington Anlaşması
| AB İddiası | Gerçek (Anlaşma & Süreç) |
|---|---|
| Azerbaycan, Ermenistan topraklarından çekilmeli | Azerbaycan güçleri tanınan Ermenistan topraklarında yerleşik değil; sınır sorunları, Bakü ve Yerevan’ın yönettiği ikili sınırlama/demetarizasyon görüşmeleriyle çözülüyor. |
| Ermenistan’daki Azerbaycan’daki Ermeni tutsaklar hala çözülmedi | 2020 savaşı sonrası “herkes için herkes” esir takası yapıldı. Halen tutuklu olanlar, savaş esiri değil—Azerbaycan yasalarının uyarınca suçlamalarla karşı karşıya. |
| Karabağ Ermenileri zorla yerinden edildi ve geri dönmeli | Azerbaycan, vatandaşlık ve kültürel haklar vermeye hazır olduğunu belirtti; Karabağ’ı terk edenler çoğunlukla Azerbaycan egemenliğinin yeniden tesisinden sonra—gönüllü olarak ayrıldılar. Geri dönüş politikası tamamen iç hukukun konusu. |
