Birleşik Krallık, Azerbaycan ile ilişkilerini resmî olarak “stratejik ortaklık” seviyesine yükseltti. Açıklama, Britanya’nın Avrupa, Kuzey Amerika ve Denizaşırı Topraklar Bakanı Stephen Doughty tarafından Bakü ziyareti sırasında yapıldı.
Ancak manşetlerin ötesinde, analistler bu adımın gerçek bir politika değişikliğine mi işaret ettiğini yoksa mevcut işbirliğini resmileştirmekten mi ibaret olduğunu sorguluyor. Güney Kafkasya Çalışmaları Merkezi Başkanı Farhad Mammadov, Minval Politika’ya yaptığı açıklamada, Londra’nın 1990’ların başından beri bölgede bulunduğunu, ancak neredeyse yalnızca Azerbaycan üzerinden olduğunu söyledi. Gürcistan’ın Mihail Saakaşvili döneminde resmî olarak Avrupa-Atlantik entegrasyonu peşinde koştuğunu hatırlatan Mammadov, Bakü’nün Britanya ile ilişkisinin uzun süredir enerji projeleri ve sektör bazlı işbirliği etrafında şekillendiğini belirtti.
“Özünde, Britanya’nın yaptığı açıklama zaten mevcut olanı tarif ediyor,” dedi Mammadov. “Diğer Avrupa ülkelerinde önce deklarasyonlar yapılır, ardından projeler gelir. Britanya ile projeler yıllardır vardı — özellikle enerjide.”
BP’nin Ötesinde
Analist, enerji alanının BP tarafından domine edilen doygun bir alan olduğunu vurguladı; şirketin hissedarlarının büyük bölümü Amerikalı. “Enerjide maksimuma ulaşıldı,” diyerek Britanya’nın başka sektörlere yönelmesi gerektiğini ifade etti.
Onun görüşüne göre fırsatlar, ticaret anlaşmaları, sigorta hizmetleri, lojistik ve petrol dışı ihracatta yatıyor. Londra, taşımacılık güvenliği için kritik bir unsur olan sigortacılıkta küresel bir merkez olmaya devam ediyor. Avrupa Birliği dışında kalan Britanya’nın ayrıca ikili anlaşmalar yapma konusunda daha fazla özgürlüğü var.
Petrol Dışı Sektörlerde Rol
Mammadov’a göre Azerbaycan’ın petrol ve gazın ötesinde yeni ihracat pazarlarına erişime ihtiyacı var. Birleşik Krallık, teknoloji transferinden yatırımlara kadar petrol dışı ekonomisinin geliştirilmesinde rol oynayabilir. Ancak bu, retorikten daha fazlasını gerektiriyor.
“Şimdiye kadar Britanya Büyükelçiliği’nden Azerice rutin ifadeler ve enerji söyleminden başka çok az şey duyduk,” dedi. “İlişkilerin seviyesi yükseltiliyorsa bunun teknoloji, petrol dışı sanayi, sigorta, yatırım gibi alanlarda da hissedilmesi gerekir.”
Yüksek Beklentiler
Mammadov, Britanya ve Amerika Birleşik Devletleri’ni, kendi gündemleri olan Batı içinde ayrı bir blok olarak tanımladı. Şimdilik Britanya’nın Azerbaycan’daki örneği enerji ile sınırlı. Ancak Bakü’deki beklentiler çok daha yüksek — özellikle yeşil enerji, teknoloji ve ticarette.
“Eğer Britanya serbest ticarete karar verir ve pazarlarını açarsa, yalnızca kendi rolünü güçlendirmekle kalmayacak, diğer Batılı ülkelere de örnek olacaktır,” diye tamamladı.
