Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), diplomat ve analist Yunis Qurbanov’un YouTube programı “Новости Кавказа”da yaptığı açıklamalara göre, bir diyalog platformundan büyük Batı dışı güçlerin strateji koordine ettiği ve etki sinyali verdiği bir arenaya dönüşüyor.
Qurbanov, Pekin’deki etkinliklerin, Çin’den Xi Jinping, Hindistan’dan Narendra Modi ve Rusya’dan Vladimir Putin’in zirveyi üst düzey etkileşim sergilemek için kullanmasıyla, tek kutuplu sonrası dönemin “teoride değil, pratikte” şekillendiğini vurguladığını söyledi. Özellikle Moskova için, “Rusya izole değil” mesajını verdiğini belirtti. ŞİÖ bir askeri blok olmasa da, Qurbanov onu Hindistan ve Çin’in ortaklar aradığı, küçük devletlerin ise denge arayışına girdiği bir “etki pazarı” olarak tanımladı. Farklı sistemlere ve değerlere sahip ülkeler “çıkarlar etrafında hizalanıyor—başlıca, Batı merkezli kurumlardan uzaklaşmak,” dedi.
Çin’in rolüne dair Qurbanov, uzun vadeli, ekonomi öncelikli devlet yönetimine işaret etti—kredi, altyapı ve Orta Asya ile Hazar genelinde sanayi projeleri; yatırımı siyasi kaldıraç izliyor. Beijing’in sermaye varlığının Azerbaycan, Gürcistan ve şartlar elverirse Ermenistan’da, özellikle Orta Koridor lojistiği etrafında artmasını bekliyor.
Güney Kafkasya için, ABD ve AB ile etkileşirken ŞİÖ süreçlerine katılımı kapsayan çok vektörlü diplomasi çağrısında bulundu. Ayrıca bugün Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye üçlüsünü, gelecekte potansiyel olarak Ermenistan’ı da içerebilecek daha derin bölgesel formatları destekledi—Hazar-artı bölgesi olarak müzakere etmenin büyük güçler karşısında kaldıracı artırdığını savundu.
Sırada ne var: ŞİÖ’nün geniş bir koordinasyon forumu olarak mı kalacağı yoksa örtüşen kamplara mı sertleşeceği; Çin’in ekonomik erişimini ne ölçüde standart belirlemeye dönüştüreceği; ve Güney Kafkasya devletlerinin Batı ile bağlarını, kırmızı çizgileri tetiklemeden ŞİÖ katılımıyla nasıl dengeleyeceği.
Kaynak: Novosti Kavkaza (Rusça). Tam video burada
