Çinli e-ticaret devi Temu, Azerbaycan’da sosyal medyada büyük tepki topladı. Sebep: Üzerinde Azerbaycan manatı görseli bulunan bir havlu satışı. Birçok kişi bu ürünü, ulusal sembollere yapılmış açık bir saygısızlık olarak değerlendirdi.
Eleştirmenlere göre, ulusal para birimini ev eşyalarında—özellikle yere serilen havlu veya halı gibi ürünlerde—kullanmak, aşağılayıcı bir yaklaşım. Banknotlar sadece ekonomik bir değer değil; aynı zamanda kimlik ve egemenlik simgesi.
Hukuki ve Etik Çerçeve
Birçok ülke—Japonya, İngiltere ve bazı AB üyeleri dahil—ulusal paranın bu şekilde ticari kullanımına yasal sınırlamalar getiriyor. Azerbaycan’da da para birimine saygısızlığı cezalandıran hükümler var; ancak bunlar yalnızca ülke içinde geçerli. Temu’nun yurt dışındaki tasarımı hukuki açıdan gri alanda kalıyor.
Uzman Yorumu: Hukuken Sorun Yok, Ama Ton Hatalı
Hukukçu Ekrem Hasanov, Bizim.Media’ya yaptığı açıklamada konunun hukuki bir ihlal oluşturmadığını söyledi:
“Büyük devletler bu tür şeylere tepki göstermez, küçük devletler hassas davranır. Bu gerçek bir banknot değil, sadece görseli. Havluya basmışlar, abartmaya gerek yok.”
Halk Tepkili: “Sadece Tasarım” Değil
Yurttaşlar ve yorumcular ise sessiz kalmanın yanlış olduğunu savunuyor:
“Bugün havlu, yarın bayrak veya marş paspasa basılır,” diyor bir sosyal medya kullanıcısı.
Hukuki imkanlar sınırlı olsa da, kamuoyu baskısı ve diplomatik tepkiler benzer olayların önüne geçebilir. Azerbaycan’da ulusal semboller, sadece politika değil, kimlik ve onur meselesi olarak görülüyor.