Azerbaycan’da emeklilik sisteminde değişiklikler yapılması planlanıyor. Bu durum, Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan 2026–2029 Orta Vadeli Harcama Çerçevesinde yer aldı.
Belirtilene göre, nüfusun yaşlanması ve çalışma çağındaki vatandaşların sayısının azalması, gelecekte Devlet Sosyal Koruma Fonu üzerinde ek bir yük oluşturabilir.
Peki, yaklaşan reformlar kapsamında hangi değişiklikler bekleniyor? Emeklilik yaşı artırılacak mı?
Bu konuyla ilgili olarak Milletvekili Vügar Bayramov, Xəzər Xəbər’e açıklamalarda bulundu:
“Bu yönde yeni kararların alınması bekleniyor, ancak stratejide yer alan konular daha uzun vadeli bir perspektife dayanıyor. Önümüzdeki yıllarda alınacak kararlar, özellikle nüfusun yaş yapısı ve sigorta primlerinin hacmi dikkate alınarak belirlenecek.
Şu anda asıl odak noktası özel emeklilik fonlarının oluşturulması ve emeklilik sigortası sisteminin geliştirilmesi. Bu yönde adımların gelecek yıl atılması bekleniyor. Ancak emeklilik yaşının değiştirilmesiyle ilgili somut bir teklif ya da proje gündeme gelmiş değil.”
Ekonomist Elşad Memmedov ise, en etkili mekanizmalardan birinin sigorta primlerinin artırılması olabileceğini belirtti. Ancak bu tür önlemlerin sistem için yeni zorluklar doğurabileceğini vurguladı.
Uzmanlara göre, Devlet Sosyal Koruma Fonu’nun aktif yatırım faaliyetleri, sistemi güçlendirmenin kilit araçlarından biri olarak görülüyor ve bu alanda çalışmalar sürüyor.
Tahminlere göre, 2024’te 65 yaş üzeri nüfus oranı %9,1 iken, 2050’de bu oran %18,1’e yükselebilir.
Ekonomist Ekrem Hasanov, emekli sayısındaki artışın sisteme ciddi baskı oluşturacağını belirterek şunları söyledi:
“Sigorta primi ödeyen çalışma çağındaki vatandaşların sayısı azalacak. Bu da maaşlardan yapılan sosyal kesintilerin artması gerekliliğini doğurabilir. Teorik olarak emekli maaşlarını düşürmek mümkün olsa da bunun düşük ihtimal olduğunu düşünüyorum. Muhtemelen sosyal kesintiler artacak ve bu senaryo en gerçekçi olanı.”
Geçen yıl Azerbaycan’da ortalama yaşam süresi 74,6 yıl iken, BM tahminlerine göre 2050’de 78,6 yıla çıkabilir. Uzmanlar, demografik yaşlanma, kayıt dışı istihdam ve işgücü piyasasındaki yapısal değişiklikler karşısında emeklilik sisteminin modern koşullara uyum sağlamasının devletin sosyal politikasındaki temel önceliklerden biri olduğunu vurguluyor.
