Devlet Şehircilik ve Mimarlık Komitesi Kolejiyası, “Yüksek Binalar ve Kompleksler. Tasarım Normları”nı onayladı. Karara göre binaların tasarımı, proje görevine uygun şekilde yapılmalıdır. Buna göre, tasarlanan binalar yüksek sorumluluk seviyesine aittir ve yapıların hesaplanan işletme süresi en az 100 yıl olarak kabul edilmelidir. Bu, artık binaların kullanım ömrünün 100 yıl olacağı anlamına geliyor. Peki, şu anda Bakü’de mevcut binaların ömrü ne kadar? Yeni yasa nasıl uygulanacak?
“Kaspi” gazetesinin konuyla ilgili makalesi:
“Binalara Denetim Daha da Güçlenecek”
Emlak uzmanı Ramil Osmanlı’ya göre, bu yasadan sonra binalara yönelik denetim daha da sıkılaşacak: “Tasarım normlarının onaylanması bekleniyordu. Aslında daha önce de benzer kurallar vardı. Yüksek katlı binalarla ilgili normatif düzenlemeler her zaman bulunuyordu. Sadece şimdi yüksek binalar ve kompleksler için doğrudan yüksek sorumluluk alanında normların kabul edilmesi, belirli katsayıların uygulanması ve işletme süresinin en az 100 yıla çıkarılması, bundan sonra denetimin daha da artacağını gösteriyor.”
Osmanlı’ya göre, geçmiş dönemde inşa edilen binaların, özellikle Sovyet döneminden kalma eski yapıların birçoğu artık kullanım süresini tamamlamış durumda: “Bazı güçlendirme çalışmaları yapılsa da, gerçekte bu binalar ömürlerini doldurdu. Çünkü çoğu beton yapılardan oluşuyor. Geçen yüzyılın başlarında inşa edilmişler ve bugünün inşaat standartlarına tam olarak uymuyorlar.”
“Binalar zaman zaman onarılmalıdır”
Uzman, binaların hızla yıpranmasının nedeninin yanlış bakım olduğunu düşünüyor: “2000 yılından sonra yapılan yeni binalarla ilgili çeşitli dönemlerde denetimler yapılıyor. Kalite ve dayanıklılık konuları tartışılıyor. Bazı binalar kalitesiz olsa da, çoğu –özellikle monolit beton binalar– sağlamdır. Ancak bakım kurallarına uyulmuyor. Çünkü çok katlı binaların yönetimi mülk sahiplerinin elindedir, devletin değil. Birçok durumda bina birkaç yıl kullanıldıktan sonra kooperatifler yapıyı terk ediyor. Binalar düzenli olarak onarılmalı, cephe işleri yapılmalı, donanımlar zamanında yenilenmelidir. Ancak çoğu zaman bu işler yapılmıyor. Bu yüzden 15 yıl önce yapılmış bina, sanki 100 yıllıkmış gibi görünüyor.”
Osmanlı, yeni kararın diğer değişikliklerinden de bahsetti: “Yeni inşaat normlarıyla birlikte kalite standartlarının yükselmesi, çevre planlamasında belirtilen koşullara uyulması, yeşil alanların oluşturulması ve altyapıların kurulması konularında ciddi denetim olacak. Hatta 9 hektardan büyük projeler için özel koşullar da getirildi. Bu yüzden, yasanın bu alanda kaliteyi artıracağına inanıyorum.”
“İnşaat şirketleri bina ile ilgili sorumluluk taşımalıdır”
Emlak ve inşaat uzmanı Elnur Azadov’a göre, Sovyet döneminde inşa edilen binalar artık güvenli değil: “‘Hruşşovka’lar 1960’larda yapılmaya başlandı. Bu binaların kullanım ömrü 40 yıl olarak tasarlandı. Ancak yaklaşık 65 yıldır hâlâ kullanılıyorlar. 1970’lerde beton temelli 9 katlı Fransız tip projeler yapıldı. Bakü’deki mikrorayonların çoğu bu binalardır. Onların ömrü 100 yıl olarak planlanmıştır. Ancak doğru bakım çok önemlidir. Düzenli bakım yapılırsa 100 yıl dayanabilirler. Fakat bazı bölgelerde doğru bakım yapılmadığı için yalnızca 50 yıl hizmet verebildiler.”
Azadov’a göre, inşaat şirketleri binalar tamamlandıktan sonra da sorumluluk taşırsa ömürleri uzar: “2000’den sonra yapılan 2500’e yakın çok katlı binada ciddi kusur yok. 2007’den sonra kabul edilenlerde teknik sorun bulunmuyor. Zamanla sıva dökülebilir, ama taşıyıcı sistemler sağlam. Bu yüzden, sıva ve diğer parçaların düzenli yenilenmesi gerekir. İnşaat şirketleri bu konularda sorumluluk almalıdır.”
“Altyapı kalitesi artabilir”
Mimar ve şehir plancısı Səbinə Abbasova’ya göre, yeni yasa başarılı olabilir: “Eğer yeni kurallar ciddiyetle uygulanırsa, şehir mimarisine ve çevre altyapısına olumlu etki yapabilir. Özellikle yapı yoğunluğunu düzenleyen yeni yasayla birlikte uygulanırsa, daha dengeli bir şehir gelişimi sağlanabilir. Böylece binaların yapısal kalitesi ve iletişim altyapısının kalitesi artabilir.”
