Azerbaycan’da, özellikle kırsal bölgelerde, reşit olmayan kız çocuklarının aileleri tarafından nişanlandığı vakalara hâlâ rastlanıyor. Bu uygulama, kızların eğitim hakkını ellerinden almakla kalmıyor, aynı zamanda gelecek yaşamlarına da ciddi zarar veriyor.
Azerbaycan yasalarına göre evlenme yaşı 18. Ancak bazı aileler, özellikle kız çocukları için, ergenliğe ulaşmadan evlilik kararı alıyor ve resmi nikâhı reşit olana kadar erteliyor.
Ebeveynlere Uygulanan Önlemler
Azerbaycan Aile, Kadın ve Çocuk İşleri Devlet Komitesi çalışanı Zülfiye Sadık, son yıllarda bu sorunun önlenmesi için yasal düzenlemelerin sıkılaştırıldığını ve farkındalık çalışmalarının genişletildiğini söyledi.
“Geçen yıl 28 Haziran’da kabul edilip 1 Temmuz 2025’te yürürlüğe giren değişikliklerle evlenme yaşının düşürülmesine yönelik istisnalar kaldırıldı. Artık 16 yaşından küçükler için nişan, düğün ve dini nikâh organizasyonu ve bu tür törenlere katılım hem cezai hem de idari sorumluluk gerektiriyor. Üstelik sadece ebeveynler değil, bu evliliğe onay veren reşit kişiler, törene katılan din adamları ve hatta tüzel kişiler de cezalandırılacak,” dedi.
Sadık’ın aktardığına göre, bu yılın ilk altı ayında komite çalışanları 22 saha ziyareti yaptı ve 18 erken evlilik vakası önlendi.
“Komite, kız çocuklarının eğitim imkânlarını artırmaya yönelik projeler de yürütüyor. 2021’den beri, Bilim ve Eğitim Bakanlığı ile Eğitim Geliştirme Fonu iş birliğinde yürütülen Hanife Melikova-Zerdabi burs programından 93 öğrenci yararlandı. Ayrıca Kapital Bank iş birliğiyle yürütülen ‘Bir Hayalimiz Var’ projesi kapsamında 15 üniversite adayı desteklendi,” dedi.
Komite temsilcisi, erken evliliklerle mücadelenin sadece devlet kurumlarının değil tüm toplumun sorumluluğu olduğunu vurguladı:
“Ebeveynlerin, reşit olmayanlara yönelik eylemlerinden dolayı sorumluluğu artırılmalı. İnsanlar erken evlilikten cezadan korktukları için değil, bunun kültürel ve hukuki bir norm olduğunu bilerek vazgeçmeli.”
