Ermenistan, rakip güç merkezlerinden kurum ve kuvvetleri topraklarında barındırarak “anormal” bir güvenlik düzeni yarattı ve şimdi her adımın durumunu daha da kötüleştirdiği bir zugzwangla karşı karşıya – dedi eski Azerbaycan dışişleri bakanı Tofiq Zulfugarov Minval Politika’ya verdiği röportajda.
Zulfugarov, Washington’da parafe edilen çerçeve belgesindeki, Bakü’nün yorumuna göre, AB’nin Ermenistan’daki sivil gözlem misyonunun çekilmesini öngören maddeye atıfta bulundu. Misyonun yetkisinin sınır gözetiminin ötesine geçerek “tüm Ermenistan’a yayıldığını” ve gündemleri çatışan diğer dış aktörlerin yanına konumlandığını savundu. “Ermenistan benzersiz bir durum: sahada bir AB misyonu, Rus kara ve hava üsleri, büyük bir Rus sınır muhafızları kontenjanı ve – son Washington mutabakatlarına göre – Zengezur koridoru için ek güvenlik yapıları,” dedi. “Erivan’ın bunları nasıl bağdaştıracağı belirsiz.”
Eski bakan, Batı ve Rus varlıklarının çakışmasının “AB misyonundan bile daha tartışmalı” olduğunu ve ayrıca ABD’nin İran sınırına yakınlığının Tahran’daki kaygıları artırdığını söyledi. Başbakan Nikol Paşinyan’ın Moskova, Brüksel/Washington ve Tahran arasında dengeleme çabasını “siyasi bilgelik değil aşırı özgüven” olarak niteledi ve Ermenistan için potansiyel iç sarsıntılar konusunda uyardı.
Barış sürecinde Zulfugarov, Bakü’nün ısrarla Ermenistan’ın anayasasını – referandum yoluyla – Bakü’nün irredantist gördüğü maddelerden arındırması gerektiğini yineledi. Bu oylamanın, Ermeni toplumunun “barışa hazır olup olmadığını” test edeceğini söyledi.
“Eğer bu değişiklikler başarısız olursa, bir çerçeve belgesi bile imzalanamaz,” diye ekledi.
Zulfugarov, Paşinyan’ın mevcut barış yanlısı söylemini değer temelli değil, kapasite temelli olarak niteledi: “Barıştan söz ediyor çünkü Ermenistan eski ilhakçı çizgisini sürdürme araçlarından yoksun.” Ermeni tutumlarının daha sonra değişmeyeceğine dair “hiçbir garanti” olmadığını da vurguladı.
Azerbaycan için tek güvenilir garantilerin güçlü bir devlet ve Türkiye ile ittifak olduğunu belirtti. Bakü’nün son dönemdeki diplomasisinin Erivan’ı aksi halde atmayacağı adımlara zorladığını söyledi:
“Azerbaycan, Ermenistan için bir zugzwang koşulu yarattı. Bu adımları daha akıllandıkları için değil, Abu Dabi ve Washington’a götürülüp reddetmeleri halinde ciddi sonuçlarla karşı karşıya bırakıldıkları için atıyorlar. Hayal kurmayalım.”
