Ermenistan Meclis Başkanı Alen Simonyan, ülkenin gençliğine hitaben paylaştığı duygusal mesajda, Azerbaycan ile yeni imzalanan barış anlaşmasını övüyor; bu, umut dolu yeni bir döneme çağrı gibi.
“Genç nesliniz, kalıcı barışın en büyük kurucuları ve bekçileri olacak,” diye yazdı Facebook’ta; “kısıtlamalardan, belirsizlikten ve korkudan” arınmış bir gelecek vaat ederek.
Ama 550 km ötede Bakü’de bu sözler çok farklı okunuyor — sıradan bir barış çağrısı değil, Azerbaycan’ın anlaşmanın şartlarını fiilen belirlediğini dolaylı olarak kabul eden bir itiraf olarak.
Ermeni Okuması: Geleceğe Bir Söz
Erivan yönetimi için 8 Ağustos’ta Trump’ın huzurunda imzalanan Washington anlaşması, iç kamuoyuna ülkenin yeniden canlanması fırsatı olarak sunuluyor.
Simonyan ekonomi, eğitim yatırımları ve ulusal güvenliği güçlendirmekten söz ediyor. Başbakan Nikol Paşinyan ise anlaşmayı “dengeli” olarak tanımlayıp, Güney Kafkasya’da nihai istikrar getirecek bir karşılıklı uzlaşma olarak çerçeveliyor.
Ermeni medyasında anlatı, barış getirileri — altyapı projeleri, artan yabancı yatırım ve savaşın gölgesinden arınmış genç bir nesil — ekseninde şekilleniyor.
Azerbaycan Okuması: Stratejik Bir Zafer
Sınır ötesinde ton çok daha az duygusal, çok daha zafer dolu. Azerbaycanlı analistler, anlaşmanın yıllardır Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in ısrar ettiği ilkeleri güvence altına aldığını vurguluyor: Azerbaycan toprak bütünlüğünün tanınması, ulaşım hatlarının açılması ve yabancı müdahaleye kapalı bir zemin.
Siyaset bilimci İlgar Vəlizadə, anlaşmayı “Ermenistan’ın siyasi çerçevesinin Azerbaycan’ın kırmızı çizgileriyle tanımlandığı tarihî bir an” olarak niteliyor.
Paşinyan’ın bir zamanlar “Karabağ Ermenistan’dır” dediğini hatırlarsak, şimdi bu iddiadan vazgeçen bir belge imzalaması Bakü açısından sembolik bir üstünlük.
Bölgesel Güç Dengelerinde Kayma
Azerbaycan için bu barış anlaşması aynı zamanda jeopolitik bir mesaj. ABD aracılığıyla düzenlenen anlaşma, bölgede uzun süredir Rusya’nın arabuluculuk rolünü göz ardı ediyor. Bakü’deki analistler, yeni güvenlik mimarisinin Washington, Ankara ve Pekin üçgeninde şekilleneceğini, Moskova’nın belirleyici olmayacağını yorumluyor.
Erivan ise dengede yürüyor. Anlaşma Amerikan himayesinde imzalanmış olsa da, Ermeni liderler ağıza alınacak kadar Rusya karşıtlığına kaçmıyor; zira ekonomik ve güvenlik bağları hâlâ güçlü.
Halk Tepkileri: Nesiller Arası Farklılık
Ermenistan’da gençler, seyahat, ticaret ve küresel pazarlara entegrasyon perspektifiyle anlaşmaya daha açık görünüyor. Yaşlı kuşak ve diasporadaki çevreler ise çekimser; tavizlerin fazla olduğunu düşünüyor.
Azerbaycan’da ise inilti yok, genel ruh yeknesak. Barış, 2020 savaşının ardından izlenen askeri ve diplomatik stratejilerin meşruiyeti ve diplomatik sabrın meyvesi olarak sunuluyor.
İleriye Bakış
Her iki hükümet için fiili zorlu görev aynı: imzalı bir belgeyi canlı, somut bir gerçekliğe dönüştürmek. Anlaşmanın güvenilirliği, ulaşım koridorlarının ne kadar hızla açılacağına, sınır belirleme sürecine ve politik söylemlerin zaferden iş birliğine kaymasına bağlı olacak.
Washington mutabakatı kalıcı barışın temeli mi, yoksa kırılgan ateşkesler zincirinde sadece bir başka bölüm mü olacak? Bu soru, başarı konuşmalarından çok, siyasi irade, karşılıklı güven ve Yerevan ile Bakü’nün Güney Kafkasya’da yeni bir stratejik döneme girildiğini kabul etme kararlılığına bağlı.
